PODSUMOWANIE DZIAŁALNOŚCI WSPÓLNOTY TRADYCJI LITURGICZNEJ
W GORZOWIE WLKP.
MOTYWACJA INICJATYWY
W 2007 roku papież Benedykt XVI wydał dokument motu proprio Summorum pontificum,
w którym szeroko udostępnił Mszę trydencką wiernym. Napisał w nim takie słowa: „Mszał Rzymski ogłoszony przez Pawła VI jest zwyczajnym wyrazem zasady modlitwy (Lex orandi) Kościoła katolickiego obrządku łacińskiego. Jednakże, Mszał Rzymski ogłoszony przez św. Piusa V i wydany po raz kolejny przez bł. Jana XXIII powinien być uznawany za nadzwyczajny wyraz tej samej zasady modlitwy (Lex orandi) i musi być odpowiednio uznany ze względu na czcigodny i starożytny zwyczaj. Te dwa wyrazy zasady modlitwy (Lex orandi) Kościoła nie mogą w żaden sposób prowadzić do podziału w zasadach wiary (Lex credendi). Są to bowiem dwie formy tego samego Rytu Rzymskiego. Jest przeto dozwolone odprawiać Ofiarę Mszy zgodnie z edycją typiczną Mszału Rzymskiego ogłoszoną przez bł. Jana XXIII w 1962 i nigdy nie odwołaną, jako nadzwyczajną formą Liturgii Kościoła”.
Papież więc jasno podkreślił dwie formy rytu rzymskiego: formę zwyczajną i nadzwyczajną.
W liście skierowanym do Biskupów Benedykt XVI napisał: „Nie ma żadnej sprzeczności pomiędzy tymi dwoma wydaniami Rytu Rzymskiego. W historii liturgii jest wzrost i postęp, nie ma za to żadnych zerwań. To, co poprzednie pokolenia uważały za święte, świętym pozostaje i wielkim także dla nas, przez co nie może być nagle zabronione czy wręcz uważane za szkodliwe. Skłania nas to do tego, byśmy zachowali i chronili bogactwa będące owocem wiary i modlitwy Kościoła i byśmy dali im odpowiednie dla nich miejsce”.
Po wydaniu dokumentu Summorum pontificum napisanym przez Benedykta XVI, w Gorzowie Wlkp. zaczęła być regularnie odprawiana Msza św. w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego. Miejsca odprawiania tej Mszy św. w Gorzowie Wlkp. są dwa: kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego oraz kościół pw. NMP Królowej Polski.
TERMINY I MIEJSCA CELEBRACJI
W 2009 roku z inicjatywy świeckich zrodziła się w parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego inicjatywa Mszy Trydenckiej. Następnie w 2013 roku powstała grupa przy kościele NMP Królowej Polski. Grupa zainteresowanych tą Mszą w Gorzowie Wlkp. liczy ok. 120 osób. Do kościoła na Warszawskiej przychodzi od 20-40 osób (przy czym Msza za żołnierzy wyklętych dn. 8 III 2015 zebrała ok. 200 osób), natomiast na Żeromskiego regularnie ok. 80 osób. W parafii Podwyższenia Krzyża Świętego Msza ta jest celebrowana w III niedzielę miesiąca o g. 15.00 (informacje do wywieszenia w gablocie docierają do proboszczów w Gorzowie Wlkp. w formie małego plakatu), w parafii NMP Królowej Polski w IV sobotę miesiąca o g. 19.30 w kaplicy św. Weroniki Giuliani (Msza jest zapowiadana w ogłoszeniach parafialnych miejscowej parafii). Ponadto zainteresowani wierni mają podane informacje na stronie internetowej www.mszatrydenckagorzow.wordpress.com. oraz na facebooku (www.facebook.com/mszatrydenckagorzow).
Terminów Mszy św. staramy się nie zmieniać, lecz na bieżąco je ustalamy z miejscowymi proboszczami, by nie kolidowało to z wydarzeniami parafii. Podkreślić trzeba zaangażowanie Pana Jacka Fedorowicza w organizację Mszy św. na ul. Warszawskiej, a także wkład
ks. Włodzimierza Wygockiego, który przez ponad pięć lat celebrował tę Mszę.
CHARAKTERYSTYKA WIERNYCH
W tej Mszy uczestniczy wielu ludzi z różnych wspólnot w Kościele: z Odnowy w Duchu Świętym, z Ruchu Światło-Życie, z grupy adoracyjnej O. Pio czy z Żywego Różańca… Grupę tę tworzą osoby w różnym wieku, od młodzieży po starszych, przychodzą też całe rodziny. Łączy nas jedno: miłość do Kościoła i do liturgii. W kościele pw. NMP Królowej Polski przychodzi dużo wiernych z miejscowej parafii.
Z ofiar wiernych pokryte zostają potrzeby dla parafii. Ofiara za zużytą energię elektryczną, ofiara dla organisty, czy też ofiara dla kawiarenki Barka, gdzie odbywają się spotkania po Mszy św. Wierni z własnych ofiar przyozdabiają kaplicę kwiatami. W ofiarach składanych przez wiernych widać ogromną wdzięczność za możliwość uczestnictwa w tej liturgii.
KATECHIZACJA
Każda Msza św. łączy się z wygłoszoną katechezą na temat związany z wiarą i życiem Kościoła. Katechezy te są nagrywane i publikowane w Internecie (moja strona: www.pietrasdawid.pl). Wpisuje się to w naglącą potrzebę katechizacji dorosłych. Temat kazania zapowiedziany jest wiernym poprzez Internet. Wierny więc idąc na tę Mszę, zna temat kazania. Pozwala to zachęcić innych, których zainteresuje wybrana tematyka. Przykładowe tematy katechizmowych kazań wygłoszonych w kościele pw. Podwyższenia Krzyża Św.:
- Kim jest Duch Święty?
- Św. Michał Archanioł – opiekun Kościoła św.
- Wielki Post czasem pokuty i pojednania.
- Bogactwo świąt Bożego Narodzenia
- Istota miłości chrześcijańskiej.
Tematy kazań wygłoszonych w kościele pw. NMP Królowej Polski:
- Cztery dogmaty maryjne.
- Grzechy przeciw Duchowi Świętemu.
- Odpusty w Kościele katolickim.
- Czy istnieją rozwody kościelne w Kościele katolickim?
- Wartość rozważania Męki Pańskiej
- Grzechy przeciwko wierze.
- Miłosierdzie Boże – niewyczerpana krynica.
- Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny.
- Depozyt wiary a objawienia prywatne.
- Sumienie wewnętrznym sanktuarium głosu Boga.
- Wartość czasu w kontekście wieczności.
- Owoce przyjmowania Komunii św.
- Pięć warunków dobrej spowiedzi.
- Grzech a Boże miłosierdzie.
- Przeszkody w rozgrzeszeniu i spowiedź generalna.
- Przykazania kościelne.
- Kazanie patriotyczne o żołnierzach wyklętych.
Poruszane zagadnienie często wiązało się z możliwością nabycia publikacji czy opracowań w tym temacie.
BOGACTWO LITURGII
Na Mszach posługuje dwóch organistów: Artur Pławski oraz Lech Skibiński. Zazwyczaj na Mszach śpiewamy części stałe na znane melodie missa de angelis oraz ludowe pieśni w języku polskim, używane na co dzień w naszych parafiach. W celu ukazania wiernym bogactwa liturgii wybieramy msze wotywne np. o NMP w Adwencie, o Krzyżu, o Męce Pańskiej, o jedność Kościoła. W listopadzie sprawuję również uroczystą mszę requiem za zmarłych – w czarnym kolorze szat liturgicznych.
Co jakiś czas sprawujemy również Msze św. ciche, bez śpiewu. Jest to druga charakterystyczna forma Mszy św. trydenckiej. Kiedy sprawowana jest Msza śpiewana, zazwyczaj celebrujemy ją
z użyciem kadzidła. Niedzielną Eucharystię poprzedza pokropienie wiernych – aspersja. Na liturgii w parafii NMP Królowej Polski używamy woskowych świec. Wierni przyozdabiają ołtarz kwiatami, a z klęczników przykrytych białym obrusem tworzone są balaski. Trwa również próba zawiązania scholi gregoriańskiej, którą prowadzi absolwent Akademii Muzycznej w Poznaniu, jeden z naszych ministrantów. Celebracja tej liturgii pomaga więc w kultywowaniu podstawowego śpiewu Kościoła, jakim jest chorał gregoriański. Jest to realizacja zaleceń II Soboru Watykańskiego: „Śpiew gregoriański Kościół uznaje za własny śpiew liturgii rzymskiej. Dlatego
w czynnościach liturgicznych powinien on zajmować pierwsze miejsce wśród innych równorzędnych rodzajów śpiewu” (Sacrosanctum concilium, 116). Jesteśmy w posiadaniu nowych ornatów rzymskich we wszystkich kolorach liturgicznych (wraz z manipularzami, palkami, welonami kielichowymi, stułami…).
Podkreślić także muszę Msze św. celebrowane wraz z zawarciem sakramentu małżeństwa. Dnia 31 sierpnia 2013 r. pobłogosławiłem związek małżeński w parafii Podwyższenia Krzyża Św.
w Gorzowie Wlkp. Obecnie przewidujemy kolejne trzy takie celebracje.
REKOLEKCJE
Raz do roku organizowane są dla wiernych trzydniowe rekolekcje. Dwie Msze odbywają się
w parafii NMP Królowej Polski, a trzecia Msza w parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego.
W wygłoszonych naukach zostaje poruszony wybrany temat. W roku 2014 omówiony został sakrament spowiedzi św. Po każdej Mszy św. wierni spotykają się na wspólnym poczęstunku
w salce parafialnej.
FORMACJA MINISTRANTÓW
Obecnie w Gorzowie Wlkp. na Mszach posługuje dziesięciu ministrantów. Formują się zasadniczo w swoich parafiach i wspólnotach służby liturgicznej. Większość z nich uformowała się w oazowym Ruchu Światło-Życie. Prócz tego raz do roku organizujemy dwudniowe warsztaty liturgiczne. Spotykamy się również na próbach asysty.
Ministranci uczestniczą także w warsztatach ogólnopolskich takich jak: Tradicamp czy Ars Celebrandi w Licheniu, gdzie uczą się służenia do tej Mszy. Ich uczestnictwo w warsztatach finansowane jest przez ofiary wiernych. Ponadto każdy ze służących posiada własną czarną sutanelkę, w której posługuje do Mszy św. Liturgia ta uczy ministrantów odświętnego ubioru podczas liturgii oraz szacunku do tego wielkiego misterium, którym jest Ofiara Mszy św.
INTERGACJA MIĘDZYLUDZKA I BUDOWANIE WSPÓLNOTY
Po każdej Mszy św. w parafii NMP Królowej Polski spotykamy się na wspólnym poczęstunku w kawiarence Barka, w który zaangażowanych jest wiele osób. W ten sposób możemy bliżej się poznać i przedłużyć radość przeżytej Eucharystii (agape). Powoli zawiązuje się więc wspólnota
i więź między ludźmi.
Po tym spotkaniu dokonuję egzorcyzmowania wody, oliwy i soli, poświęcenia medalików św. Benedykta i innych dewocjonaliów. Spotkanie to daje sposobność rozmów, odpowiedzi na pytania… Raz do roku w okresie Bożego Narodzenia spotykamy się na uroczystości opłatkowej.
PRZYBLIŻANIE LITURGII WIERNYM
Zauważam, że inicjatywa ta daje duże możliwości zainteresowania młodzieży, która z jednej strony odchodzi od Kościoła, ale z drugiej strony coraz bardziej szuka głębokiej duchowości
i zasad życia. W naszym środowisku tradycji powstały dwujęzyczne Mszaliki dla wiernych
z dokładnym opisem rytu Mszy, z opisanymi postawami wiernych, komentarzami i nutami części stałych missa de angelis. Została przygotowana prezentacja na podstawie zdjęć z Mszy św.
o krzyżu. Nagrane zostały również trzy Msze św. W 2013 r. uwieczniono Mszę św. wielkanocną, a w 2013 r. Mszę św. requiem za zmarłych. Stworzono również film z Mszy św. za żołnierzy wyklętych. Upublicznienie tych nagrań daje możliwość zapoznania się z tą Mszą przez szersze gremium. Ponadto został nakręcony reportaż z Mszy św. w parafii NMP Królowej Polski,
w którym cytuję dokumenty papieskie oraz wierni dają krótkie świadectwa o swoim przeżywaniu tej Mszy. Przygotowaliśmy również cztery krótkie filmiki, w których odpowiadam na następujące pytania: Czy katolikowi wolno chodzić na Mszę trydencką?, Jakie są różnice między tą Mszą a Mszą obecną na co dzień w naszych kościołach?, Jaka jest rola ciszy podczas Mszy trydenckiej?, Jak zachować się, uczestnicząc po raz pierwszy w takiej Mszy?
W celu zaangażowania wiernych w liturgię pieśni wykonujemy zazwyczaj w języku polskim, podobnie czytania proklamowane są w języku ojczystym. Pod koniec Mszy bez śpiewu, ostatnie modlitwy kapłan również odmawia w języku polskim. W kazaniach staram się tłumaczyć wiernym bogactwo tej liturgii. Przed każdą Mszą ma miejsce krótkie wprowadzenie
i wyjaśnienie wiernym charakteru danej celebracji.
W roku 2014 w liturgii Mszy św. w parafii NMP Królowej Polski wzięli udział klerycy naszego seminarium duchownego. Podobnie planowana jest pielgrzymka ministrantów z parafii Deszczno. Udział wiernych spoza parafii umożliwia rozszerzanie kultu św. Weroniki Giuliani, w której to kaplicy Msze są sprawowane. Wierni też zamawiają intencje Mszy św.
MSZA ZA ŻOŁNIERZY WYKLĘTYCH
Dnia 8 marca 2015 roku o g. 15.00 w parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Gorzowie Wlkp. została odprawiona uroczysta Msza św. za dusze żołnierzy wyklętych wraz z kazaniem patriotycznym. Zgromadziła ona ok. 200 wiernych.
Celebracja ta wpisywała się w gorzowskie obchody Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Uczestniczyła we Mszy św. pani vice-prezydent Gorzowa Wlkp. Agnieszka Stanisławska, a także czterech radnych Gorzowa Wlkp. Były obecne delegacje ze sztandarami m.in. Straży Miejskiej
i Państwowej Straży Pożarnej oraz grupy takie jak: Okręg Lubuski Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Stowarzyszenie Na Rzecz Budowy Pomnika i Ochrony Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Gorzowie Wlkp., Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, Towarzystwo Miłośników Polesia, Związek Sybiraków, Gorzowska Rodzina Katyńska, Klub Inteligencji Katolickiej, Młodzież Wszechpolska, ZHR itd.
Liturgię uświetnił chór Cantabile. Wierni otrzymali mszaliki przygotowane na tę uroczystość,
które stały się dla nich pamiątką uczestnictwa w tej Mszy.
PODSUMOWANIE
Kardynał Dario Castrillon Hoyos – przewodniczący Pontyfikalnej Komisji Ecclesia Dei, odpowiedzialnej za realizację papieskiego dokumentu Summorum Pontificum, tymi słowami zwrócił się do wiernych: „Powiem wprost: Ojciec Święty chce, aby stara Msza stała się normalnym zjawiskiem w życiu liturgicznym Kościoła, tak aby wszyscy wierni Chrystusowi — młodzi i starsi — mieli możliwość zaznajomienia się ze starszym rytem i mogli czerpać z jego niewypowiedzianego piękna i transcendencji. Ojciec Święty życzy sobie tego ze względów duszpasterskich oraz teologicznych.”
Mam nadzieję, że inicjatywa Mszy trydenckiej w naszej diecezji przyczyni się do realizacji tego pragnienia Papieża Benedykta XVI, a także do głębszego zrozumienia Nowej Mszy św., w której uczestniczymy na co dzień oraz do większej jedności z Kościołem w rozumieniu bogactwa liturgii.
PODZIĘKOWANIE
W imieniu miłośników tradycyjnej liturgii w Gorzowie Wlkp., pragnę podziękować Księżom Biskupom Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej za życzliwość wobec tej inicjatywy. Niemniejsze podziękowania kieruję na ręce Księży Proboszczów ww. parafii: ks. prałatowi kan. Rafałowi Zięciakowi oraz ks. kan. Grzegorzowi Polowczykowi.
Z wyrazami szacunku
Ks. Dawid Pietras
Gorzów Wlkp., dn. 21 marca 2015 r.